Vlak voordat het kabinet de voorwaarden voor verduurzamingsmaatregelen presenteert, geeft Glastuinbouw Nederland aan er weinig vertrouwen in te hebben. De beloofde compensatie is te weinig, te onzeker en te complex, stelt de brancheorganisatie. De glastuinbouw keek met vrees uit naar Prinsjesdag. Dan zou het kabinet meer duidelijk maken over de voorwaarden waaronder het ETS2 en de bijmengverplichting invoert in 2027. Dat zijn verduurzamingsmaatregelen die het kabinet tegen de zin van de sector in oplegt. Deze staan bovendien niet in het convenant glastuinbouw. Die duidelijkheid over de plannen kwam er niet op Prinsjesdag, maar de sector verwacht deze komende week. Cruciaal is namelijk een CO2-heffing. Tot de overheid de maatregelen in 2027 invoert, is er een CO2-systeem voor de glastuinbouw met een heffing die de sector op het spoor brengt van de emissiedoelen. Hier zit juist het pijnpunt, omdat een hoge CO2-heffting tot 2027 betekent dat compensatie voor bijvoorbeeld ETS2 lager uitvalt. “Vrijdag komt een rapport van Berenschot naar buiten met daarin de CO2-tarieven. We weten vrij weinig, maar tuinders horen dan hoeveel meer zij moeten betalen. In de loop van volgende week verwachten we de Kamerbrief met de voorwaarden”, laat Glastuinbouw Nederland weten. Te weinig, te complex en onzeker De organisatie zegt nog steeds in gesprek te zijn, maar in het bericht na Prinsjesdag spreekt er weinig vertrouwen uit dat het kabinet de glastuinbouw volledig compenseert voor ETS2 en de groen gas bijmengverplichting. Veel pijn zal namelijk zitten in een verhoogde CO2-heffing tot die tijd. Voorzitter van Glastuinbouw Nederland Adri Bom-Lemstra noemt de voorstellen die ze heeft gezien ‘te weinig, te onzeker en te complex’. Daarnaast wijst de voorzitter erop dat veel telers de komende jaren helemaal niet kunnen verduurzamen. De investeringscapaciteit verdampt door hogere energielasten, maar er zijn ook externe zaken. “Vanwege netcongestie, het aanhoudende stikstofprobleem en het wegvallen van CO2 uit de industrie voor gebruik in kassen voor de plantengroei, dwingt dit kabinet telers fossiele brandstoffen te blijven gebruiken.” Glastuinbouw is ver af van emissiedoel Dat de glastuinbouw het emissiedoel voor 2030 van 4,3 Mton CO2 haalt, wordt geschat op 15%, blijkt uit berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in het rapport KEV 2025. Dat is iets hoger dan in de vorige schatting, maar nog steeds laag. Positief is dat de glastuinbouw de warmtepompen omarmt, concludeert PBL, terwijl juist de bouw van aardwarmte-installaties stroopt. De kans dat glastuinbouw het CO2-doel wel haalt voor 2030 wordt verhoogd naar 30%, als rekening wordt gehouden met nieuw beleid. Ook dat is onzeker doordat bijvoorbeeld recente areaalgroei niet meegenomen zijn en de toekomstige winstgevendheid van de WKK onduidelijk is. Bron: Gfactueel #Glastuinbouw #Verduurzaming #CO2Heffing #ETS2 #Prinsjesdag #Kabinet #Compensatie #Energietransitie #Netcongestie #Stikstof

De toekomstige levering van CO2 aan de glastuinbouw is nog steeds onzeker. Gewijzigde wet- en regelgeving maakt levering gecompliceerd. Demissionair minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei ziet weinig mogelijkheden om dit te veranderen.

Nederlandse boeren en tuinders zijn te klein én al te geavanceerd om grote stappen te kunnen maken met AI. Op mondiale schaal zijn het eerder de kleine bedrijven in bijvoorbeeld India die profiteren van AI, óf de hele grote bedrijven die veel meer hectares hebben dan ze op conventionele manier optimaal zouden kunnen managen. Tot die conclusie kwam het gisteren op een studiebijeenkomst van de Agri-AI Business Club in Wageningen. Anders dan bij voorgaande technologische revoluties in de land- en tuinbouw, die de vooraf al betere bedrijven een alleen nog maar grotere voorsprong gaven, kan de AI-revolutie juist het gat tussen de voorlopers en de achterblijvers kleiner maken. Feroz Sheikh, Chief Information and Data Officer van gewasbeschermings- en veredelingsbedrijf Syngenta, maakte dat inzichtelijk met de door Syngenta ontwikkelde app Cropwise. Miljoenenbereik AI-advies-app Deze gratis app voor iedereen met een smartphone heeft onder kleine akkerbouwers en groentetelers in India al een miljoenenbereik – wat ook niet zo moeilijk is gezien het duizelingwekkend aantal van meer dan 100 miljoen boeren in dit land met bijna 1,5 miljard inwoners. Elke teelttechnische vraag kan ingetikt of ingesproken worden in meer dan tien van de officieel in India gesproken talen, met eventueel foto’s van het gewas of van een plaag erbij. En de boer krijgt uiteraard ook weer in de eigen taal antwoord. “We hebben de app gebouwd als een neutrale AI-adviseur. Dus het antwoord zal niet per se een Syngenta-product adviseren”, zegt Sheikh. Ook in Nederland kunnen juist de kleinere bedrijven, waar een enkele ondernemer alleen zijn talrijke dagelijkse beslissingen moet nemen, extra geholpen zijn met dergelijke hulpmiddelen, schetst Aalt Dijkhuizen. Mits uiteraard ze goed zijn voorzien van accurate en actuele data rond teelt, weer en meer. De gewezen bestuursvoorzitter van Wageningen UR is samen met Cynthia Zhu, initiatiefnemer van de Agri-AI Business Club. Collectief naar schaalgrootte voor AI-voordelen Aan de andere kant van het spectrum staan zeer grote teeltbedrijven, die kunnen investeren in AI en ook genoeg omvang en data hebben om die AI-investering volop te laten renderen. Het teeltareaal dat nodig is om het verschil te maken, komt neer op alle akkerbouw in de provincie Flevoland, zegt Corné Kempenaar van de BO Akkerbouw. Een dergelijke hoeveelheid data verzamelen vereist een collectieve actie. En dat weer vereist vertrouwen in zorgvuldige opslag van en toegang tot die data dan tot nu toe aanwezig lijkt bij de individuele boeren en tuinders in Nederland. Kempenaar verwacht dat de nieuwe EU-regelgeving rond databescherming en de in december 2024 gelanceerde Nederlandse gedragscode voor datagebruik in agrifood dat vertrouwen een duwtje de goede richting in kan geven. Dat tot nu toe de inzet van AI op bedrijven voornamelijk beperkt blijft tot losstaande applicaties, zou een zorg moeten zijn voor álle boeren en tuinders. Daarom ziet Kempenaar een rol weggelegd voor juist een collectief werkende brancheorganisatie als BO Akkerbouw om tot meer samenhang te komen in de manier waarop AI in de Nederlandse agrarische ketens van veredeling tot en met afzet kan worden ingezet. Ogen op VS en China Aalt Dijkhuizen waarschuwt eveneens voor de achterstand die Nederland en Europa al oplopen bij de ontwikkeling van AI. “In losse toepassingen doen we wel het nodige. Maar in de ontwikkeling van AI-techniek is Amerika nummer 1 en China nummer 2. Europa ligt daar ver op achter.” Met leden van de business club, waaronder bedrijven in zaadveredeling, mechanisatie en afzet, is niet voor niets een studiereis naar China in voorbereiding. Bron: Gfactueel #AI #land- en tuinbouw #adviesapp #Cropwise #teeltbedrijven #databescherming

De prijzen van vruchtgroenten (tomaat, komkommer, paprika) bereiken dit jaar niet het vijfjarige gemiddelde, maar zijn bij de meeste bedrijven wel voldoende voor dekking van de kosten. Dat heeft echter zeker nog niet geleid tot een opleving van de kassenbouw in Nederland, concludeert Rabobank. In een update. In andere gewassen zijn de prijzen beter. Vooral de prijsvorming van appels en peren was afgelopen seizoen goed aldus de bankanalisten. De productieniveaus in de boomgaard staan hier wel onder druk. Vergeleken met het vorige kwartaal lijkt vooral de berichtgeving uit de glasgroentesector nu iets gematigder. De gemiddelde prijs voor tomaat, paprika en komkommer ligt onder het niveau van 2024. Er lijken wel minder virusproblemen voor te komen in de teelt, doordat tomatenkwekers zijn overgeschakeld naar resistente rassen. Daarnaast hebben veel telers ook de wortelproblemen bij paprika overwonnen. De prijs van snijbloemen is op een goed niveau gebleven. Wel bleef het aanbod dit voorjaar wat achter. Dit is vooral het gevolg van een lagere aanvoer van tulpen door minder beschikbare bollen. De prijzen en aanvoervolumes van potplanten zijn redelijk stabiel gebleven. Nog steeds liggen daarbij de prijzen voor bladplanten in het standaardsegment onder de kostprijs. De totale exportwaarde van snijbloemen en potplanten in het eerste halfjaar van 2025 steeg volgens gegevens van Floridata met zo'n 2,7% ten opzichte van een jaar eerder. In de bloembollenteelt is de tulpenoogst goed en zijn de voorverkoopprijzen voor tulpenbollen ook weer bemoedigend. Tot en met juli 2025 zijn de groeicondities voor lelies prima. De pioenenoogst was goed, maar afhankelijk van de verkoopwijze van telers zijn er grote verschillen in resultaat. De telers met vaste contracten hadden veel minder last van prijsdruk. De markten voor narcis en calla staan wat onder druk. Kassenbouw in Nederland blijft nog op laag niveau Voor de Nederlandse toeleveringsbedrijven in de kassenbouw is de hele wereld afzetgebied. Dit bleek maar weer eens tijdens de GreenTech, de jaarlijkse beurs voor tuinbouwtechnologie in Amsterdam afgelopen juni. Daar kregen veel internationale delegaties allerlei programma's voorgeschoteld en meldden ze zich met veel enthousiasme bij de stands van de Nederlandse kassenbouwers en aanverwante bedrijven. Uit gesprekken met kassenbouwers en hun branche-organisatie (AVAG) blijkt altijd dat het van cruciaal belang is dat ook in Nederland nieuwbouwprojecten van de grond blijven komen. Zo kunnen nieuwe ontwikkelingen dicht bij de hoofdlocaties en kenniscentra van de Nederlandse kassenbouw worden getest en getoond. Toch is een sterke verbetering van de situatie in Nederland nog niet in zicht, constateert de bank als men kijkt naar de CBS-cijfers over orders, de orderportefeuille en de daadwerkelijk uitgevoerde projecten. De gemiddelde ontvangen Nederlandse orders bedroegen in de tien jaar van deze analyse 77,5 miljoen euro. De ontvangen orders (uit Nederland) liggen na het topjaar 2020 met 151 miljoen euro in de periode 2022-2024 onder het 10-jaars gemiddelde. Daarbij moeten we ook nog rekening houden met een aantal jaren met stevige inflatie, waardoor de oppervlakte die wordt gebouwd voor hetzelfde bedrag fors is gedaald. De kleine stijging in ontvangen (Nederlandse) orders van 53 miljoen euro in 2023 naar 68 miljoen euro in 2024 is een lichtpuntje, maar van een grote opleving is nog geen sprake. Snijbloemen uit Kenia steeds vaker niet meer via Nederland Nederland speelt wereldwijd nog steeds een belangrijke rol in het samenstellen van een groot assortiment snijbloemen. Vele Europese landen en landen op andere continenten transporteren snijbloemen via luchtvracht en soms zeevracht naar Nederland. Hier worden de bloemen dan samengevoegd met de Nederlandse productie om te komen tot een divers assortiment van monoboeketten en gemengde bloemstukken. Vooral Kenia en Ethiopië richtten zich voor de coronapandemie – wat betreft snijbloemen - nog hoofdzakelijk op de snijroos. Daarnaast hadden al veel leveranciers van uitgangsmateriaal voor chrysanten, perkplanten en diverse potplanten een vestiging in Oost-Afrika om te profiteren van een jaarrond gelijkmatige lichthoeveelheid en relatief goedkope arbeidskrachten voor de arbeidsintensieve werkzaamheden. Tijdens de coronapandemie is in Kenia echter het besef gegroeid dat de afhankelijkheid van één logistieke route naar de markt voor snijbloemen de gehele sector kwetsbaar maakt. Vandaar dat de bloemensector in Kenia (en Ethiopië) initiatieven ontplooit om de export over meer landen te verdelen. De exportwaarde van snijbloemen uit Kenia naar deze groep landen bleef stabiel op 440 miljoen Amerikaanse dollar. De exportwaarde van snijbloemen uit Kenia naar overige landen steeg in deze vier jaren van 142 miljoen naar 223 miljoen dollar. Kenia heeft in deze periode dus nieuwe logistieke routes aangeboord naar het Midden-Oosten en Kazachstan voor het alsmaar grotere aanbod van snijbloemen. Bron: Rabobank #vruchtgroenten #afzetgebied #kassenbouw #glasgroentesector #glastuinbouw

Het kabinet is voornemens om per 2027 de glastuinbouw onder ETS2 en de bijmengverplichting groen gas te brengen. Vlak voor het zomerreces van de Tweede Kamer is op 3 juli een motie aangenomen waarin de regering wordt gevraagd de effectiviteit, doelmatigheid en economische impact van het verhogen van de CO2-heffing voor de glastuinbouw te onderzoeken. Een nieuw hoofdstuk in de discussie rond opname van de glastuinbouw in ETS-2 en de verplichting van bijmengen van groen gas. En de derde wending in ruim een week tijd. Toen het kabinet op 25 juni de CO2-heffing voor de industrie ook op aandringen van een Tweede Kamermeerderheid opschortte, zag de glastuinbouw haar kans schoon nogmaals aan te dringen op het niet opnemen van de sector in ETS-2 en de verplichting van bijmengen groen gas. Immers, deze maatregel leidt voor de glastuinbouw ook tot een vergelijkbare overbeprijzing als de zware industrie met een CO2-heffing. Dit terwijl de glastuinbouw in omringende concurrerende landen niet tegen zulke maatregelen aanloopt. Duitsland en België nemen de glastuinbouw niet op in ETS-2. “Wij prijzen ons in Europa daarmee volledig uit de markt”, stelt Adri Bom-Lemstra, voorzitter Glastuinbouw Nederland. In de aangekondigde compensatie na het besluit om de glastuinbouw op te nemen in ETS-2 en de bijmengverplichting groen gas heeft de sector nooit fiducie gehad. “Die blijkt in de praktijk te beperkt en te onzeker”, meent Bom-Lemstra. Hoop van korte duur De hoop op een koerswijziging was van korte duur toen Sophie Hermans, minister van Klimaat en Groene Groei (KGG), een dag later in een Kamerbrief de voor- en nadelen van ETS-2 opt-in glastuinbouw uit de doeken deed. Conclusie: een simpele verlaging van de energiebelasting ter compensatie voor invoering van ETS2 voor glastuinbouw is niet mogelijk. Dat zou de glastuinbouw veel meer geld dan nodig gaan kosten om de CO2-doelen te halen. Dat is niet volgens de afspraken in het Energieconvenant uit 2022. Er is nogmaals gekeken of er alternatieven zijn voor invoering van ETS-2, maar die zijn er echt niet. Op een uitzondering na, maar dan wordt de compensatie van de bedrijven opgebracht uit de KGG-begroting en die dekking is er niet. ETS-2 lijkt dus definitief te worden ingevoerd voor gebruik van aardgas in kassen. Licht aan einde tunnel De Tweede Kamer vraagt echter de regering de effectiviteit, doelmatigheid en economische impact van het verhogen van de CO2-heffing voor glastuinbouw te onderzoeken en hierover, inclusief over de mogelijkheid van alternatieve beleidsmaatregelen, te rapporteren aan de Tweede Kamer voorafgaand aan de behandeling van het Belastingplan. Het kabinet moet onderzoeken op welk niveau de ondergrens moet komen voor de compensatie die de glastuinbouw krijgt bij eventuele opname in ETS-2 en de bijmengverplichting groen gas. Ook moet het kabinet nagaan of ETS-2 en de bijmengverplichting de effectiefste maatregelen zijn voor de glastuinbouw om zijn klimaatdoelen te halen. Een motie met dit verzoek van ChristenUnie, SGP, BBB en VVD werd op 3 juli door een meerderheid gesteund. De indieners van de motie stellen dat de regering bij het verhogen van de CO2-heffing voor de glastuinbouw geen rekening heeft gehouden met de economische impact voor de sector. In een studie van BlueTerra waar de KGG-minister in haar evaluatie naar verwijst, wordt gewaarschuwd dat de energiekosten in Nederland voor tuinders significant hoger worden dan in omringende concurrerende landen. Uit de stukken die zijn aangereikt is voor hen niet duidelijk dat het verhogen van de CO2-heffing doelmatig of effectief is. Extra KasTopics Glastuinbouw Nederland is blij met deze nieuwe wending in dit complexe dossier, laat Jesse Schevel, Manager Strategy, Public & Government Affairs, op de website weten. Het was zelfs aanleiding voor een extra KasTopics van Bom-Lemstra: “Wij vinden dat de glastuinbouw moet worden uitgesloten van dergelijke nationale heffingen.” Het kabinet wil de sector pas compenseren voor extra lasten boven de heffing die de glastuinbouw zonder ETS-2 en bijmengverplichting zou moeten betalen via het CO2-sectorsysteem om zijn klimaatdoel te realiseren. Onlangs kondigde het kabinet aan die heffing op € 42,50 te leggen. Dat zou dan de ondergrens worden voor de compensatie voor deze maatregelen. Dit heffingsniveau is volgens de Kamer echter te hoog en ineffectief, waardoor de compensatie ontoereikend zou zijn. Tegelijkertijd loopt er nog een studie naar hoe hoog de compensatie precies moet uitpakken. Die heffing moet zo hoog zijn dat glastuinbouw het CO2-doel in 2030 haalt. Uit de laatste studies bleek dat glastuinbouw die doelstelling niet makkelijk haalt en dat een hogere CO2-heffing nodig is in 2027. De komende maanden wordt de tariefstudie voor de CO2-heffing afgerond, laat Hermans weten. In gesprek met sector Een andere motie omtrent het onderwerp werd verworpen. Daarin werd Hermans gevraagd de glastuinbouw pas op te nemen in de genoemde beleidsmaatregelen als hierover met de sector overeenstemming is bereikt. Een soortgelijke motie, die wél werd aangenomen door de Kamer, werd eerder dit jaar al ingediend. “Dus het kabinet zal toch in gesprek met ons moeten voordat er maatregelen kunnen worden ingevoerd”, aldus Bom-Lemstra. In komend gesprek sluit ze zelfs opname in het ETS-2 niet uit, maar dan op een totaal andere wijze. “Mogelijk is ETS-2 op de lange termijn een beter mechanisme dan het huidige CO2-sectorsysteem. Maar de politiek verbindt ETS-2 aan de bijmengverplichting groen gas. In plaats van deze prijsprikkel zie ik liever een positieve stimulans door middel van een subsidie voor groen gas.” Die optie suggereerde ze op het EnergiekEvent van 18 juni. Knopen doorhakken Op datzelfde event was nog de verwachting dat de val van het kabinet waarschijnlijk niets verandert aan het voornemen om de glastuinbouw onder de ETS-2 emissieregeling te laten vallen. Met de aangenomen motie op 3 juli en de eerdere aangenomen motie is dat dus nog maar de vraag. Hoe de soap na het zomerreces van de Tweede Kamer wordt opgepakt, is ongewis. Wellicht dat pas een nieuw kabinet knopen gaat doorhakken. Dan zijn de woorden van Marten van den Berg, directeur-generaal Agro van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedsel en Natuur, ook geuit tijdens het EnergiekEvent, geruststellend: “De ministeries van KGG en Financiën zullen bestuurlijke afspraken willen nakomen, omdat ze een betrouwbare overheid willen zijn.” Bron: Gfactueel #ETS-2 #groengasplicht #bijmengverplichting #glastuinbouw #CO2heffing #energiebelasting #compensatie #klimaatdoelen #energiekosten #heffingen #emissieregeling