Spel ETS-2 en groen-gasplicht toch niet gespeeld
Het kabinet is voornemens om per 2027 de glastuinbouw onder ETS2 en de bijmengverplichting groen gas te brengen.
Vlak voor het zomerreces van de Tweede Kamer is op 3 juli een motie aangenomen waarin de regering wordt gevraagd de effectiviteit, doelmatigheid en economische impact van het verhogen van de CO2-heffing voor de glastuinbouw te onderzoeken. Een nieuw hoofdstuk in de discussie rond opname van de glastuinbouw in ETS-2 en de verplichting van bijmengen van groen gas. En de derde wending in ruim een week tijd.
Toen het kabinet op 25 juni de CO2-heffing voor de industrie ook op aandringen van een Tweede Kamermeerderheid opschortte, zag de glastuinbouw haar kans schoon nogmaals aan te dringen op het niet opnemen van de sector in ETS-2 en de verplichting van bijmengen groen gas. Immers, deze maatregel leidt voor de glastuinbouw ook tot een vergelijkbare overbeprijzing als de zware industrie met een CO2-heffing. Dit terwijl de glastuinbouw in omringende concurrerende landen niet tegen zulke maatregelen aanloopt. Duitsland en België nemen de glastuinbouw niet op in ETS-2. “Wij prijzen ons in Europa daarmee volledig uit de markt”, stelt Adri Bom-Lemstra, voorzitter Glastuinbouw Nederland.
In de aangekondigde compensatie na het besluit om de glastuinbouw op te nemen in ETS-2 en de bijmengverplichting groen gas heeft de sector nooit fiducie gehad. “Die blijkt in de praktijk te beperkt en te onzeker”, meent Bom-Lemstra.
Hoop van korte duur
De hoop op een koerswijziging was van korte duur toen Sophie Hermans, minister van Klimaat en Groene Groei (KGG), een dag later in een Kamerbrief de voor- en nadelen van ETS-2 opt-in glastuinbouw uit de doeken deed. Conclusie: een simpele verlaging van de energiebelasting ter compensatie voor invoering van ETS2 voor glastuinbouw is niet mogelijk. Dat zou de glastuinbouw veel meer geld dan nodig gaan kosten om de CO2-doelen te halen. Dat is niet volgens de afspraken in het Energieconvenant uit 2022.
Er is nogmaals gekeken of er alternatieven zijn voor invoering van ETS-2, maar die zijn er echt niet. Op een uitzondering na, maar dan wordt de compensatie van de bedrijven opgebracht uit de KGG-begroting en die dekking is er niet. ETS-2 lijkt dus definitief te worden ingevoerd voor gebruik van aardgas in kassen.
Licht aan einde tunnel
De Tweede Kamer vraagt echter de regering de effectiviteit, doelmatigheid en economische impact van het verhogen van de CO2-heffing voor glastuinbouw te onderzoeken en hierover, inclusief over de mogelijkheid van alternatieve beleidsmaatregelen, te rapporteren aan de Tweede Kamer voorafgaand aan de behandeling van het Belastingplan.
Het kabinet moet onderzoeken op welk niveau de ondergrens moet komen voor de compensatie die de glastuinbouw krijgt bij eventuele opname in ETS-2 en de bijmengverplichting groen gas. Ook moet het kabinet nagaan of ETS-2 en de bijmengverplichting de effectiefste maatregelen zijn voor de glastuinbouw om zijn klimaatdoelen te halen. Een motie met dit verzoek van ChristenUnie, SGP, BBB en VVD werd op 3 juli door een meerderheid gesteund.
De indieners van de motie stellen dat de regering bij het verhogen van de CO2-heffing voor de glastuinbouw geen rekening heeft gehouden met de economische impact voor de sector. In een studie van BlueTerra waar de KGG-minister in haar evaluatie naar verwijst, wordt gewaarschuwd dat de energiekosten in Nederland voor tuinders significant hoger worden dan in omringende concurrerende landen. Uit de stukken die zijn aangereikt is voor hen niet duidelijk dat het verhogen van de CO2-heffing doelmatig of effectief is.
Extra KasTopics
Glastuinbouw Nederland is blij met deze nieuwe wending in dit complexe dossier, laat Jesse Schevel, Manager Strategy, Public & Government Affairs, op de website weten. Het was zelfs aanleiding voor een extra KasTopics van Bom-Lemstra: “Wij vinden dat de glastuinbouw moet worden uitgesloten van dergelijke nationale heffingen.”
Het kabinet wil de sector pas compenseren voor extra lasten boven de heffing die de glastuinbouw zonder ETS-2 en bijmengverplichting zou moeten betalen via het CO2-sectorsysteem om zijn klimaatdoel te realiseren. Onlangs kondigde het kabinet aan die heffing op € 42,50 te leggen. Dat zou dan de ondergrens worden voor de compensatie voor deze maatregelen. Dit heffingsniveau is volgens de Kamer echter te hoog en ineffectief, waardoor de compensatie ontoereikend zou zijn.
Tegelijkertijd loopt er nog een studie naar hoe hoog de compensatie precies moet uitpakken. Die heffing moet zo hoog zijn dat glastuinbouw het CO2-doel in 2030 haalt. Uit de laatste studies bleek dat glastuinbouw die doelstelling niet makkelijk haalt en dat een hogere CO2-heffing nodig is in 2027. De komende maanden wordt de tariefstudie voor de CO2-heffing afgerond, laat Hermans weten.
In gesprek met sector
Een andere motie omtrent het onderwerp werd verworpen. Daarin werd Hermans gevraagd de glastuinbouw pas op te nemen in de genoemde beleidsmaatregelen als hierover met de sector overeenstemming is bereikt. Een soortgelijke motie, die wél werd aangenomen door de Kamer, werd eerder dit jaar al ingediend. “Dus het kabinet zal toch in gesprek met ons moeten voordat er maatregelen kunnen worden ingevoerd”, aldus Bom-Lemstra.
In komend gesprek sluit ze zelfs opname in het ETS-2 niet uit, maar dan op een totaal andere wijze. “Mogelijk is ETS-2 op de lange termijn een beter mechanisme dan het huidige CO2-sectorsysteem. Maar de politiek verbindt ETS-2 aan de bijmengverplichting groen gas. In plaats van deze prijsprikkel zie ik liever een positieve stimulans door middel van een subsidie voor groen gas.” Die optie suggereerde ze op het EnergiekEvent van 18 juni.
Knopen doorhakken
Op datzelfde event was nog de verwachting dat de val van het kabinet waarschijnlijk niets verandert aan het voornemen om de glastuinbouw onder de ETS-2 emissieregeling te laten vallen. Met de aangenomen motie op 3 juli en de eerdere aangenomen motie is dat dus nog maar de vraag.
Hoe de soap na het zomerreces van de Tweede Kamer wordt opgepakt, is ongewis. Wellicht dat pas een nieuw kabinet knopen gaat doorhakken. Dan zijn de woorden van Marten van den Berg, directeur-generaal Agro van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedsel en Natuur, ook geuit tijdens het EnergiekEvent, geruststellend: “De ministeries van KGG en Financiën zullen bestuurlijke afspraken willen nakomen, omdat ze een betrouwbare overheid willen zijn.”
Bron: Gfactueel
#ETS-2 #groengasplicht #bijmengverplichting #glastuinbouw #CO2heffing #energiebelasting #compensatie #klimaatdoelen #energiekosten #heffingen #emissieregeling
